06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde oluşan deprem Şanlıurfa, Malatya, Adıyaman, Osmaniye, Adana, Gaziantep, Hatay, Diyarbakır ve Kilis bölgelerini büyük ölçüde etkiledi. Bununla beraber yine aynı illerde, Kahramanmaraş da dahil olmak üzere 08.02.2023 tarihinde bölgede OHAL (olağanüstü hâl) ilan edildi. Deprem bölgesinde çalışmaların daha hızlı ve sistemli bir şekilde ilerleyebilmesi için oluşturulan OHAL uygulaması ile bölgedeki birçok sektörde yeni şartlar yürürlüğe girdi. Deprem yasal olarak mücbir sebep kapsamına girdiğinden muhasebe işlemleri, vergi ödemeleri ve faturalandırma işlemleri için de regülasyonlar yapılarak süreçlerin kolaylaştırılması amaçlandı. Yeni şartlara göre alıcının mücbir sebep kapsamında olduğu, satıcının ise mücbir sebep kapsamında olmadığı işlemlerde KDV tevkifatlı fatura kesilemez.
Mücbir Sebep Ne Demek?
Mücbir sebep engellenemeyen, istem dışı oluşan ve engel teşkil eden durumlara verilen isimdir. Hukukta ise mücbir sebep esasında aciliyeti ya da vade tarihi bulunan birçok işlemin geciktirilmesine, uzatılmasına imkân tanıyan bir durum olarak öne çıkar. Mücbir sebeplerde belirli şartlar kapsamında veri ödevleri ertelenebilir. Faturalandırma süreçlerinde yeniliklere gidilebilir. Birçok uygulamada mücbir sebepler ortaya çıktığında bu duruma uygun çalışmalar yürürlüğe girerek sürecin kolaylaştırılması amaçlanır. Deprem gibi doğal afetler de mücbir sebep kapsamına girer. 06.02.2023 tarihinde oluşan, Kahramanmaraş merkezli olan, 7,7 ve sonrasında 7,6 büyüklüğünde meydana gelen depremle beraber bölgede OHAL ilan edildi ve mücbir sebep nedeniyle muhasebe işlemlerinde OHAL süresince geçerli olan şartlar oluşturuldu.
Mücbir Sebep Kapsamındaki Mükelleflerin Tevkifat Uygulamaları
Kahramanmaraş merkezli depremle beraber ilan edilen OHAL mücbir sebep oluşturarak vergi ödemelerinde ve faturalandırmalarda geçerli olan yeni şartlara zemin hazırladı. Bu şartlara göre deprem bölgesinde OHAL süresi boyunca faturalarda KDV tevkifatı uygulaması yapılamayacak. Tevkifat ödenmesi gereken verginin alıcı ve satıcı arasında pay edilerek tamamlanması anlamına gelir. Tevkifatlı fatura ise verginin alıcı ile satıcı arasında paylaştırıldığı faturayı ifade eder. 08.02.2023 tarihinde ilan edilen olağanüstü hal ile beraber deprem bölgesinde faturalarda KDV tevkifatı yapmak mümkün değil. OHAL uygulaması bitene kadar Adana, Şanlıurfa, Adıyaman, Osmaniye, Diyarbakır, Malatya, Kilis, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Hatay illerinde tevkifat uygulaması yapılmayacaktır.
Mücbir Sebebe Rağmen Kimler Tevkifatlı Fatura Kesebilir?
08.02.2023 tarihli OHAL ilanıyla deprem bölgesinde faturalandırma işlemlerinde tevkifat uygulaması geçici olarak kaldırıldı. Fakat bu uygulama bazı şartlar kapsamında geçerli. Alıcı ve satıcı taraflarının mücbir sebep kapsamında olup olmamasına göre tevkifatın yapılıp yapılmayacağı tespit edilebilir. Katma Değer Vergisi (KDV) tevkifatı uygulamasına konu olan mal ya da hizmetin alıcısı olan taraf mücbir sebep kapsamında, satıcı mücbir sebep kapsamında değilse faturalarda tevkifat yapılmaz. KDV tevkifatına tabi tutulan mal ya da hizmetin satıcı ve alıcısının her ikisinin de mücbir sebep kapsamında olması durumunda faturalarda tevkifat uygulaması yapılmaya devam edilir. Faturada KDV tevkifatı uygulaması yapılması gereken mal ya da hizmetin hem alıcısının hem de satıcısının mücbir sebep kapsamında olması durumunda taraflar arasında tevkifat uygulanmaya devam edilir. Tevkifta tabi mal ya da hizmetin alıcısının mücbir sebep kapsamında olmadığı, satıcısının mücbir sebep kapsamında olduğu durumlarda da tevkifat yapılmaya devam edilir. Kısacası deprem sebepli mücbir sebep halinde alıcının mücbir sebep kapsamında olduğu, satıcının olmadığı durumlarda tevkifat uygulanmaz.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!
KDV Tevkifatı Uygulaması Ne Zamana Kadar?
Mücbir sebepte KDV tevkifatı uygulaması mücbir hali bitene kadar devam eder. 31.07.2023 tarihinde depremden etkilenen bölgelerde ilan edilen mücbir hali sona erer. Mücbir hali süresine 31.07.2023 tarihi dahildir. Bununla beraber mücbir hali boyunca beyanname verme gibi işlemlerin yapılması farklı tarihlerdedir. Mücbir halinin geçerli olduğu zaman dilimi içerisinde verilmesi gereken vergi beyannameleri 15.08.2023 tarihine kadar verilebilir. Bu beyannameler ile tahakkuk edilen diğer vergi, gecikme faizi ve ceza türünde ödemeler de 31.08.2023 tarihine kadar ödenebilir. Deprem bölgesinde bulunan ve mücbir sebep kapsamında olan vergi borçlularının 02.10.2023 tarihine kadar işlemleri tamamlaması ve gerekli şartları taşıması halinde borçları 24 aya kadar taksitlendirilebilir. Mücbir hali nedeniyle süresi uzatılan bazı işlemler şunlardır:
● 2023 yılı için motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksit ödemesi
● Depremden önce ikmalen, re’sen ya da idare tarafından tarh işlemi tamamlanan, vade tarihi ise mücbir sebep tarihlerine denk gelen vergi, faiz ve ceza ödemesi.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;
Tevkifatlı Fatura Nedir, Kimler Tevkifat Yapar ve Tevkifat Nasıl Hesaplanır?
KDV 2 Nasıl Hesaplanır?
KDV ’ den Matrah Hesaplama
